Buraki – wysiew i uprawa w ogrodzie
Burak to synonim zdrowia. W ogrodzie możemy uprawiać odmiany liściowe, ale najczęściej uprawiamy buraki ćwikłowe. I to właśnie o nich będzie dzisiejszy odcinek programu „Ogród od kuchni”.
Spożywanie buraków pomaga zadbać o zdrowie i odporność. Szklanka soku z tego warzywa potrafi zdziałać cuda. Zawarte w burakach barwniki to silne przeciwutleniacze, wspomagają układ krwionośny i zapobiegają anemii. Ponadto warzywa te wspomagają przemianę materii i usuwanie szkodliwych toksyn z organizmu, a to dopiero początek listy ich zalet. Nie ulega zatem wątpliwości, że warto uprawiać je w ogrodzie. Tym bardziej, że wcale nie jest to trudne.
Buraki ćwikłowe z powodzeniem uprawia się na wszystkich glebach, niezbyt ciężkich i dobrze spulchnionych. Oprócz wyrośniętego korzenia, spożywa się też młode rośliny w całości, nazywane botwiną.
W kuchni wykorzystuje się ją przede wszystkim do zup, chłodników oraz barszczy, a także do sałatek i potraw duszonych.
W zależności od odmiany, jadalny korzeń buraka może przybierać różne barwy i różne kształty.
Może być to kształt kulisty, płasko-okrągły, podłużny lub cylindryczny. Odmiany o jasnym miąższu zawierają więcej cukru. Do standardowych okrągłych odmian możemy zaliczyć m.in. ‚Czerwoną Kulę’, ‚Chrobrego’ czy odmianę ‚Nobol’, wydłużony kształt ma m.in. odmiana ‚Opolski’. W handlu dostępne są też nasiona buraków na specjalnych taśmach. Wystarczy je rozwinąć w rowkach, a nasiona będą równomiernie rozmieszczone.
Z wysiewem buraków czekamy do ustania wiosennych przymrozków, ponieważ młode buraki są wrażliwe na zimno. Zbyt niskie temperatury na początku uprawy powodują, że rośliny kwitną za wcześnie, ze szkodą dla jakości korzeni.
Dlatego buraki wysiewamy zazwyczaj od kwietnia do połowy czerwca, bezpośrednio do gruntu. Nasiona umieszczamy w rowkach, które zasypujemy, ubijamy i dokładnie podlewamy. Gdy rośliny mają 4-5 liści, przerywamy je, pozostawiając najsilniejsze siewki co mniej więcej 15 cm, lub gęściej, jeśli mamy zamiar zbierać botwinę.
W razie silnych upałów, latem, buraki trzeba regularnie podlewać, inaczej stają się twarde, włókniste i tracą swój słodkawy smak.
Buraki ćwikłowe mają też duże wymagania świetlne, dlatego powinniśmy znaleźć dla nich miejsce w słońcu. Optymalna wartość pH gleby do uprawy tych warzyw mieści się w granicach od 6 do 7 pH. Gdy gleba jest zbyt zasadowa buraki mogą cierpieć na różnego rodzaju choroby, m.in. na suchą zgniliznę korzeni i zgorzel liści sercowych. Rośliny te są również wrażliwe na niedobór boru i magnezu, dlatego warto je odżywiać nawozami zawierającymi zarówno makro jak i mikroelementy.
Zbiór buraków przeprowadzamy przed pierwszymi mrozami. W skrzynce wypełnionej piaskiem, w chłodnym i przewiewnym pomieszczeniu, mogą być przechowywane naprawdę długo. Nadają się też na przetwory.
Okres wzrostu buraków trwa mniej więcej 3-4 miesiące. Od lipca wyrywamy je w miarę potrzeb. W październiku, w słoneczny dzień wykopujemy resztę. Buraki czerwone bez problemu możemy przechowywać aż do wiosny, pod warunkiem, że podczas zbiorów nie zostały uszkodzone. Korzystne warunki przechowywania stwarzają temperatury od 3 do 4 stopni Celsjusza. W cieplejszym otoczeniu bulwy buraków mogą wypuścić pędy, a wtedy same się kurczą.
Z buraków możemy przygotowywać różne przetwory. Możemy je marynować w occie w całości, możemy też je przecierać. Doskonale smakują też na słodko. Prosty przepis na buraczki to je umyć, ugotować i po ugotowaniu obrać ze skórki. Następnie ścieramy je na grubych oczkach i doprawiamy. Na ok. 3 kg buraków dodajemy 2 łyżeczki chrzanu, 2 łyżeczki soli, 2 łyżki octu, który można zastąpić kwaskiem cytrynowym i 5 łyżek cukru. Całość mieszamy, przekładamy so słoików i pasteryzujemy, małe słoiki 25 minut, duże słoiki 35 minut.
W kolejnym odcinku powrócimy do tematu warzyw dyniowatych i powiemy o cukiniach. Do zobaczenia za tydzień.