Marchew – wysiew i zasady uprawy

Marchew – wysiew i zasady uprawy. Jak siać i uprawiać marchew, żeby mieć obfite plony? ? O tym jest mowa w dzisiejszym filmie z cyklu „Ogród Warzywny”. Zapraszam! ?

Marchew to jedno z najważniejszych i najczęściej używanych warzyw w polskiej kuchni. Jest częścią włoszczyzny dodawanej do zup, w formie surowej przygotowujemy z niej surówki, a po ugotowaniu może być dodatkiem do obiadu na ciepło lub częścią sałatek. Z resztą wzbogaca ona również mnóstwo innych potraw na zimno, ciepło, w tym zup, a także przygotowujemy z niej soki. Jest smaczna, słodka i niezwykle zdrowa. A najzdrowsza i najsmaczniejsza jest marchew z własnego ogródka. Jej uprawa nie jest trudna. A należy ją rozpocząć od wyboru nasion.

Marchew występuje w wielu odmianach, które można w pierwszej kolejności podzielić na wczesne, średnio wczesne i średnio późne oraz późne. Wczesne wysiewa się w marcu i kwietniu, późne – w kwietniu i maju, najpóźniej na początku czerwca. Oprócz tradycyjnych, wszystkich znanych marchewek, możemy też uprawiać te bardziej nietypowe. Są odmiany o kulistym, niewielkim kształcie, do których w tym filmie jeszcze wrócimy, a także odmiany o korzeniach nie tylko pomarańczowych, ale także w innych kolorach, np. fioletowym, białym lub żółtym, które mogą mieć kształt bardziej podłużny i stożkowaty bądź walcowaty. Na opakowaniach nasion zawsze znajdziemy informację, odnośnie terminu wysiewu danej odmiany i tego, do czego dana odmiana najbardziej się nadaje, czy np. do bezpośredniego spożycia, czy na soki lub może do mrożenia i na przetwory.

Odmiany wczesne można siać na grządkach w pierwszej kolejności, jak tylko ziemia rozmarznie, nieco się ogrzeje i lekko przeschnie. Tego typu marchew nadaje się też do ozimego wysiewu, jesienią poprzedniego roku, najczęściej w listopadzie, tuż przed nastaniem mrozów. Ale najczęściej siejemy marchew wiosną, w drugiej połowie marca lub w kwietniu.

Żeby to zrobić na zagonie w warzywniku lub na podwyższanej grządce wyznaczamy niezbyt głębokie rowki jedno-, dwucentymetrowe, oddalone od siebie o mniej więcej 15-30 cm i regularnie rozmieszczamy nasiona na ich dnie. W uprawie warzyw korzeniowych ważne jest wcześniejsze dobre przygotowanie gleby. Zanim wysiejemy rośliny zadbajmy o to, aby grządki były odchwaszczone i spulchnione.

Odpowiednie przygotowanie gleby pod uprawę marchwi ma niebagatelne znaczenie. Najlepiej ona rośnie w glebie żyznej, próchnicznej, głęboko uprawionej i szybko obsychającej. Nieodpowiednie są dla niej gleby ciężkie, podmokłe i kamieniste. Jeżeli mamy w ogrodzie ciężko glebę, to przed wysiewem marchwi warto ją przekopać i może wzbogacić przepuszczalnym podłożem, dodatkiem piasku, a także dojrzałym kompostem czy wybranym nawozem. Pamiętajmy jednak, że marchew nie powinna być uprawiana w pierwszym roku po oborniku, bo może wtedy tworzyć rozwidlone korzenie. Jest to roślina o średnich wymaganiach pokarmowych. Dobrze rośnie w glebie o odczynie 6-6,5 pH, na lekkie zakwaszenie nie jest wrażliwa. Warto jej jednak zapewnić słoneczne miejsce, pod tym względem nie różni się od innych warzyw.

Marchew bardzo lubi towarzystwo roślin cebulowych. Jeżeli mamy taką możliwość zastosujmy więc w jej przypadku uprawę współrzędną i wysiejmy ją w międzyrzędach np. z cebulą. Może to być jak najbardziej cebula posadzona z dymki, ale nie tylko. Może to być także por, czosnek lub szczypiorek. Ja w tym sezonie planuję najpierw posadzić dymkę cebuli, którą zbiorę jak tylko wypuści zielony szczypior, w kwietniu lub maju. Na to miejsce posadzę potem sadzonki cebuli uprawianej z nasion oraz rozsadę pora. W ten sposób wykorzystam w pełni miejsce na wysokiej grządce, zapewniając marchwi cały czas towarzystwo warzyw cebulowych.

A z czego wynika ta przyjaźń między marchwią i innymi warzywami korzeniowymi, jak pietruszka, pasternak czy salsefia, a warzywami cebulowymi? Zapach cebuli odstrasza szkodniki marchwi np. połyśnicę marchewiankę, a woń marchwi działa drażniąco na śmietkę cebulankę, która jest jednym z największych szkodników cebuli. Rośliny te korzenią się też na różnej głębokości, nie konkurują więc ze sobą o wodę czy substancje odżywcze. A my możemy stosując tego typu naprzemienną uprawę wyznaczyć rzędy nieco bliżej siebie, w ten sposób możemy uprawiać więcej warzyw w jednym miejscu, co jest szczególnie ważne, jeżeli tego miejsca w warzywniku mamy niewiele. Marchew można też uprawiać współrzędnie z koperkiem, sałatą i rzodkiewką oraz z pomidorami i papryką. Jednego roku wysiałam marchew na grządce wyznaczonej pod pomidory i jej zbiory były naprawdę bardzo przyzwoite.

Rowki z wysianą marchwią delikatnie zasypujemy, ubijamy i podlewamy rozproszonym strumieniem, tak żeby nie wymyć nasion, jeżeli w najbliższym czasie nie ma zapowiadanym opadów deszczu. Okres kiełkowania marchwi to 10-20 dni. Aczkolwiek w zależności od warunków pogodowych czas ten może się wydłużyć nawet do 5 tygodni, zwłaszcza jeżeli nadejdą wiosenne przymrozki, które wyhamują nieco wzrost marchwi. Pamiętajmy, że zawsze możemy przykryć uprawy agrowłókniną wiosenną lub zrobić dla nich tunel foliowy, jeżeli bardzo zależy nam na czasie i wcześniejszych zbiorach.

Marchew jest rośliną naszego klimatu umiarkowanego, nie należy do roślin ciepłolubnych, takich jak pomidory, papryka czy ogórki, nie musimy się więc w jej przypadku obawiać normalnych dla naszego kraju wiosennych spadków temperatury. Znosi zarówno niewielkie przymrozki wiosną, jak i późniejsze letnie upały. A optymalny rozwój marchwi zapewnia średnia dziennych temperatur wynosząca od 15 do 21 stopni Celsjusza.

Po 3-4 tygodniach, gdy młode rośliny osiągną 3-4 cm wysokości, warto usunąć najsłabsze rośliny, pozostawiając najsilniejsze, w rozstawie 3-4 cm. Jeżeli nie przeprowadzimy przerywki, marchew będzie rosła dalej i dalej możemy liczyć na zbiory, ale będą to raczej marchewki niewielkie i często poskręcane wokół siebie o fantazyjnych kształtach. Korzeń spichrzowy zaczyna się formować mniej więcej miesiąc po wschodach.

W tym czasie należy w szczególny sposób zadbać o podlewanie, jeżeli ilość opadów jest niewystarczająca.  Niedobór wody podczas ostatnich dwóch miesięcy wzrostu tej rośliny, w czasie, gdy następuje najbardziej intensywny rozwój i wzrost korzeni, może powodować, że będą one cienkie i rozwidlone. Jeżeli nie zadbaliśmy przed siewem o odpowiednie przygotowanie gleby i o to, by była ona uzupełnienie o składniki odżywcze potrzebne roślinom, może okazać się również potrzebne nawożenie pogłówne marchwi, wybranym nawozem i kompostem.

Wracając do niewielkiej kulistej odmiany marchwi, która kształtem przypomina bardziej rzodkiewkę niż marchewkę, to jest to odmiana, która może być wysiewana w donicach na balkonach lub tarasach. Tworzy ona niewielkie korzenie spichrzowe, nie wymaga więc tak wiele miejsca jak inne marchewki. Jednak im większy pojemnik do uprawy tej rośliny przygotujemy, tym lepiej. Jeżeli będzie to tak, jak w moim przypadku skrzynka balkonowa, to musimy pamiętać o jej bardzo częstym podlewaniu i nawożeniu, bo z małej ilości ziemi szybciej wyczerpują się składniki odżywcze. Konieczna będzie też przerywka, żeby na koniec pozostawić tyle roślin, ile jest w stanie w takim pojemniku dojrzeć.

Zbiór marchwi wysianej na przełomie marca i kwietnia, w zależności od warunków pogodowych i odmiany, możemy przeprowadzać po upływie 3-6 miesięcy od siewu. W tym czasie należy dbać o jej regularne odchwaszczanie, podlewanie, jeżeli jest taka konieczność i spulchnianie wierzchniej warstwy , marchew bardzo to lubi. W praktyce pierwsze, jeszcze niewielkie korzenie, można najczęściej zbierać od czerwca, jest to też moment późnej przerywki i zbiory te można kontynuować do końca sezonu. Odmiany późne zbieramy jesienią, najlepiej przed nadejściem przymrozków.

A co potem z nią zrobimy, zależy już tylko od naszych upodobań i fantazji kulinarnej. Pamiętajmy, aby przez cały sezon doglądać upraw pod kątem chorób i żerowania szkodników. Im szybciej zauważymy niepokojące objawy i podejmiemy potrzebne działania, przeprowadzimy odpowiednie zabiegi lub opryski, tym większą mamy szansę na zdrowe i obfite plony, których wszystkim gorąco życzę.

Udanych upraw! Zapraszam do oglądania kolejnych filmów z cyklu „Ogród Warzywny” oraz pozostałych filmów na kanale OGRÓD NA CO DZIEŃ.

Linki :

Nasiona Vilmorin dostępne w sklepie https://shop.vilmorin.pl

Facebook : https://www.facebook.com/izabella.schick

YouTube : www.youtube.com/c/ogródnacodzień

Instagram :  https://www.instagram.com/ogrod_na_co_dzien/