Por. Wysiew i uprawa pora

Jak wysiewać i potem uprawiać por, żeby mieć obfite plony? Przypomnienie tych informacji będzie tematem dzisiejszego filmu z cyklu „Ogród Warzywny”. Zapraszam!
Por jest bardzo wartościowym i zdrowym warzywem, bogatym w witaminy i sole mineralne oraz olejki lotne zawierające siarkę. Olejki te pobudzają apetyt, stymulują pracę woreczka żółciowego i wątroby. Dodajemy go do surówek, sałatek, dań mięsnych i warzywnych na ciepło oraz zup. W końcu wchodzi w skład wszystkim znanej włoszczyzny. I wcale nie jest trudny w uprawie. Warto więc znaleźć dla niego miejsce w przydomowym warzywniku, zaczynając jego uprawę od wysiewu lub posadzenia rozsady, gotowej już kupionej w sklepie ogrodniczym lub przygotowanej samodzielnie.
Por można na rozsady wysiewać w domu lub w ciepłym inspekcie już w lutym. Możemy też po jego nasiona sięgnąć w późniejszym terminie np. w kwietniu i wtedy wysiać go na rozsadę pod osłonami lub bezpośrednio do gruntu, w zależności od odmiany. A odmian pora jest całkiem sporo. Możemy wybrać por wczesny np. w odmianie ‚Starozagorski Kamush’ lub późny np. w odmianie ‚De Caretan 2’. Por wczesny należy zebrać latem lub jesienią przed nadejściem mrozów. Tworzy długą łodygę rzekomą, raczej nie nadaje się do zimowania w gruncie. Por średnio późny i późny nie tworzy już tak długiej łodygi rzekomej, jest bardziej zwarty i może być zimowany w gruncie. Nadaje się też do dłuższego przechowywania zimą.
Żeby przygotować rozsadę, oprócz nasion potrzebujemy również pojemników, mogą to być niewielkie produkcyjne doniczki, kuwety lub pojemniki po produktach spożywczych, czyste, z otworami drenażowymi na dnie. Ponadto warto zaopatrzyć się w ziemię do wysiewu, która ma odpowiednią drobną strukturę, dzięki czemu jest przepuszczalna i pulchna, idealna dla kiełkujących nasion, wolna od patogenów chorobotwórczych, grzybów i szkodników. Wypełniamy nią wybrane pojemniki, wyrównujemy i w tak przygotowane miejsce wysiewamy ciemne nasiona pora. Przykrywamy je około 3-milimetrową warstwą podłoża, ale nawet jeżeli tego nie zrobimy, por wykiełkuje.
Bezpośrednio po wysiewie, całość zwilżamy delikatnym strumieniem, żeby nie wymyć nasion, np. za pomocą opryskiwacza oraz możemy przykryć obsiany pojemnik folią, szybką, lub plastikiem do czasu pojawienia się pierwszych wschodów, co pomaga utrzymać wysoką wilgotność podłoża, konieczną do kiełkowania roślin. Pamiętajmy w tym przypadku o codziennym wietrzeniu rozsad przez kilka lub kilkanaście minut. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, nie zbyt mokre.
Produkcja rozsady pora trwa mniej więcej 50-60 dni. Przyjmuje się, że kiełkowanie następuje po 12-14 dniach, ale często młode kiełki możemy zobaczyć już po 5-7 dniach. Chociaż niektóre odmiany potrafią wykiełkować w ogrodzie przy temperaturze 3-4 stopni Celsjusza, to najlepsza temperatura dla szybkich wschodów tej rośliny wynosi od 16- do 22 stopni Celsjusza.
Gdy siewki pora już podrosną, można wynieść je już w chłodniejsze miejsce, jeżeli mamy taką możliwość. Np. do szklarni, gdzie temperatura oscyluje w granicach 10-15 stopni Celsjusza. Jeżeli zdecydujemy się na wczesne wysiewy w lutym lub w pierwszej połowie marca, po ok. 3 tygodniach od wykiełkowania trzeba przeprowadzić pikowanie, czyli rozsadzenie sadzonek pora, do większych, głębszych pojemników, zagłębiając je w nowym podłożu bardziej niż rosły do tej pory. W tym wypadku pojemnikami mogą być większe doniczki produkcyjne, pozwalające na to, by por rósł w większej ilości ziemi i w większej rozstawie.
Jeżeli nie mamy chłodniejszego miejsca dla naszych rozsad, to w drugiej połowie marca oraz w kwietniu warto rozsady jak najczęściej hartować i wystawiać na dwór, gdy tylko pogoda na to pozwala i jest powyżej 10 stopni Celsjusza. Zahartowane już rośliny wytrzymają nawet niższe temperatury. Por nie jest tak ciepłolubny jak pomidory czy papryka. Wymagania cieplne ma bardziej zbliżone do sałaty i oczywiście cebuli. W kwietniu możemy też siać por bezpośrednio na grządki w ogrodzie.
Zazwyczaj w drugiej połowie kwietnia gotową i zahartowaną rozsadę możemy sadzić na grządkach, w rozstawie około 10-15 cm. Jeżeli wysiewamy por wprost do gruntu robimy to najczęściej w rzędach oddalonych od siebie mniej więcej o 20-30 cm. Gdy rośliny wyrosną do mniej więcej 10 cm wysokości, możemy przeprowadzić przerywkę lub przesadzić wybrane rośliny w odpowiedniej rozstawie, tak żeby miały miejsce do dalszego rozwoju i rozrastania się, mniej więcej co 15 cm. Można sadzić to warzywo również na podwyższanych grządkach i w większych donicach. W małych pojemnikach zazwyczaj się nie udaje, z uwagi na dość głęboko sięgający system korzeniowy i szybsze wyczerpywanie się składników pokarmowych z małej ilości podłoża. W uprawie współrzędnej dobrze rośnie w towarzystwie np. pomidorów, papryki, selera, sałaty, szpinaku czy warzyw kapustnych.
Por najlepiej rośnie w glebie żyznej, próchnicznej, bogatej w składniki odżywcze, o obojętnym odczynie pH. Warto więc zadbać o nawożenie przedsiewne. Jak niemal wszystkie warzywa lubi słońce. Najlepiej udaje się w lata chłodne, obfitujące w opady. W trakcie wegetacji można dodatkowo zasilić grządki z porem wybranym nawozem lub np. gnojówką. Robimy to mniej więcej 2 miesiące po posadzeniu i po kolejnym miesiącu lub dwóch, jeżeli okazuje się to konieczne, bo rośliny nie rosną tak jak byśmy chcieli. Do zabiegów pielęgnacyjnych w przypadku pora należy też systematyczne odchwaszczanie oraz spulchnianie wierzchniej warstwy gleby i podlewanie w razie potrzeby.
Sadząc por w miejsce docelowe możemy go zagłębiać dość mocno, aż do nasady zielonych liści, po to, żeby wykształciły długie wybielone łodygi. Dobrze zagniatamy ziemię dookoła i podlewamy. Później możemy też kopczykować por, żeby wpłynąć na jeszcze większe wybielenie łodygi. W tym samym miejscu por możemy sadzić co 2-3 lata uwzględniając nie tylko wcześniejsze uprawy tego warzywa, ale także cebuli i czosnku.
I w zależności od odmiany zbiory przeprowadzamy od sierpnia do końca zimy. Mróz odmianom późnym nie przeszkadza. Możemy go wykopywać nawet spod śnieżnej kołderki. Przetrwa aż do kolejnej wiosny. Okres wegetacji pora jest dość długi, od siewu do zbioru potrzeba 5-7 miesięcy lub dłużej, dlatego częściej uprawiamy go z rozsady niż z bezpośredniego siewu do gruntu. Ale warto, bo podobnie jak cebula, por uprawiany własnoręcznie jest smaczniejszy, bardziej aromatyczny i na pewno zdrowszy.
Życzę udanych plonów! I zapraszam do oglądania kolejnych filmów z cyklu „Ogród Warzywny” oraz pozostałych filmów na kanale OGRÓD NA CO DZIEŃ.